نفوذپذيري : فقط مكانهايي كه براي مردم قابل دسترسي باشند، به آنها حق انتخاب ميدهند. از آنجا كه نفوذپذيري یکی از عوامل اساسي در دستيابي به مطلوبيت است، بايد در اولين مراحل طراحي پیادهراه مورد توجه قرار گيرد(بنتلی و همکاران،1382 ). يك عنصر كليدي در مورد قلمروي عمومي، قابليت نفوذپذیری و دسترسي است .اين ماهيت نوعي قدرت از طريق كنترل فضا و دسترسي به آن ميباشد. نيروهاي مختلفي در جامعه به صورت هدفمند قابليت دسترسي را برای كنترل محيطهاي ويژه و اغلب براي محافظت از سرمايهگذاريها كاهش ميدهند. به منظور رسیدن به نفوذپذیری در مسیر پیادهراه، ایجاد امکان رابطه متقابل بصری بین مسیر و بدنه میباشد. محور پیاده باید تا حد امکان بدون اختلاف سطح و مانعی، کلیه فعالیتها و کاربریهای متنوعی که در مقطع خیابان یعنی نزدیکترین مکان در خط دید وجود دارند را به هم متصل کرده و با ایجاد تمایزات بصری، وحدت و پیوستگی مسیر را القا کند(تیبالدز، 1992 ). دسترسی را میتوان مهمترین عنصر، خصوصیت و اساسیترین عملکرد پیادهراها دانست .دسترسی در قالبهای مختلفی بیان میشود (مثل: دسترسی به افراد، دسترسی به فعالیتها، دسترسی به کالا ها و منابع، دسترسی به اماکن و اطلاعات (Echenique et al., 1972) . مقیاس پیاده از جمله شاخصههایی میباشد که فضا را مملوستر و قابل باورتر میسازد و زمینه را برای بروز تعاملات اجتماعی بیشتر فراهم میکند. این مهم در کنار رعایت اصل ارتباطات فضایی در پیادهراها امکان اتصال و ارتباط فضاها و فعالیتهای شهری را به یکدیگر فراهم میکند. فضاهای شهری دارای اتصال و ارتباط فضایی مستحکم و به نوعی زمینهساز و پشتیبان بروز فعالیتهای شهری مستمر در مقیاس عملکردی پیاده میباشند.
خوانايي :به طور معمول، بخشي از درجات حق انتخابي كه به وسيله يك مكان عرضه ميگردد با ميزان خوانايي آن ارتباط پيدا ميكند؛ يعني مردم تا چه حد ميتوانند به فهم يا درك آن مكان نائل شوند(بنتلی و همکاران،1382). پیادهروها عرصههایی عمومیاند که ميتوانند گزينههای متنوعي را براي ارتقای کیفیت زندگي مردم به آنها عرضه دارند .اما مردم موقعي ميتوانند از منافع گزينههايي كه آن کیفیت را عرضه ميدارند، بهره گيرند كه بتوانند سازمان فضايي و آنچه را كه در آنجا ميگذرد، درك كنند. پرداختن به وجه عینی منظر در پیادهراه آن را به محیطی خوانا و واجد کیفیت تبدیل خواهد کرد. پاکیزگی و زیبایی در محیط پیادهراه، امکان حضورپذیری و استفاده از فضای آن را افزایش خواهد داد و در انتها پیادهراه باید با ایجاد احساس نظم بین اجزا، آن را به عنوان فضایی متناسب به بیننده عرضه کند؛ به عبارت دیگر باید فضای پیادهراه واجد کیفیت تناسبات بصری باشد.
ایمنی و امنیت: حضور فعال مردم در شهر از عوامل افزایش ایمنی و امنیت در فضاهای شهری است که برای تداوم و بقای حیات آن، ایمنی و امنیت بسیار مؤثر است که در صورت نبود آن، کیفیت شهر افت کرده و معنای شهریت از بین میرود. در پیادهراها، شهروندان پیاده باید همواره در مقابل خودرو و موتور سیکلت ایمن بوده و تردد اینگونه وسایل شدیداً کنترل شود(مجتهد سیستانی، 1387).
انجمن شهرسازی آمریکا (1387) در رابطه با بحث امنیت، چنین متذکر شده است :انگارههای طراحی شهری به منظور تسهیل دیده شدن متجاوزان عمل میکنند. نظارت طبیعی با استفاده از وسایلی که نمایانی مردم، محوطههای پارکینگ و ورودیهای ساختمان را به حداکثر برساند (مثل پنجرههای مشرف به خیابان و خیابانهای مأنوس با پیادهها …) ارتقا خواهد یافت. جان لنگ در مدل نیازهای انسانی، سلسله مراتب و روابط بین نیازها را در قالب دستههای مشتمل بر نیازهای فیزیولوژیک، امنیت، وابستگی، عزت و اعتماد به نفس و… مورد بررسی قرار داده و امنیت را به عنوان یکی از نیازهای اساسی در مرتبه دوم این تقسیمبندی میگذارد. لئونارددهل[1] واضع ایده شهر سالم در معرفی تیپولوژی نیازهای شهری، امنیت را در قالب اولین رده از نیازها به عنوان نیازهای اساسی و اولیه میشمارد، همچنین جان اشتون[2] نیز از صاحبنظران بینالمللی شهرسالم، امنیت را یکی از کیفیتهای غیر قابل جایگزین در ایجاد یک شهر سالم مورد اشاره قرار میدهد. هفت ویژگی عام برای محیطهای ایمن و امن عبارتند از (صالحی ،1387 ).
- دسترسی و جابجایی آسان،
- ساختار مناسب برای فعالیتهای مختلف،
- امکان نظارت و اشراف برای عموم،
- موجد حس مالکیت، احترام و مسئولیت،
- دارای تسهیلات حفاظت فیزیکی و امنیتی و
- جاری بودن فعالیتهای انسانی(عباس زاده و تمری، 1392: 10-1)
[1] Leonard J. Duhl
[2] John Ashton
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:
تأثیرگسترش پیاده راه ها در تعاملات اجتماعی (نمونه موردی: خیابان مدرس شهرکرمانشاه)
