لیست فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 312

آب آتش مزاج-می سرخ
رفتن توی بحر چیزی یا کسی-در چیزی یا رفتار کسی دقیق شدن
پیه گرگ مالیدن بر کسی-کسی را از چشم دیگران انداختن
چار دست و پا رفتن-راه افتادن کودکان که تازه به راه افتاده اند
رو به رو کردن-در برابر هم وادار به اظهار عقیده کردن

 
چای خوری-وسایل چای خوری-سرویس چای خوری

پا پیش-گذاشتن پیشقدم شدن-آستین بالا زدن

راه اندازی-راه انداختن

آینه‌ی زانو(برآمدگی زانو)

جود-یهودی-حهود

 

پا منبری-شاگرد روضه خوان

چشم ِ غربال-سوراخ های غربال

بالش نرم زیر سر کسی گذاشتن-به کسی وعده های شیرین دادن

بخت-شانس-اقبال-شوهر

از آب درآوردن-عمل آوردن-انجام دادن

دست علی به همراه-علی یارت باد

خوش خوراک-نگا. خوش خور

چوب زیر دم کردن-تحریک کردن

بد قدم-نامبارک-بد شگون
درگیری-گرفتاری-نزاع-جنگ
بار کسی کردن-دشنام دادن-بد و بیراه گفتن- کلفت بار کسی کردن

جوجه مشدی-تازه کار و نا آشنا با آداب و رموز مشدی گری

بی ریخت-زشت-بد ترکیب

خوب-کافی-بسیار

حساب کشیدن-حساب خواستن

بی فک و فامیل-بی کس و کار

رگ بسمل کسی خاریدن-در معرض خطر و مرگ قرار گرفتن

در پاسخ به زنگ تلفن یا خانه می‌گویند (یعنی می‌شنوم)
خوش قلق-رام-خوش خوی

چادر شب-پارچه ای که رختخواب را در آن می پیچند

دار زدن-اعدام گناهکار با آویختن از چوبه ی دار

 

دیر رس-میوه ای که دیر می رسد

اطفال باغ-گل‌های تازه

دست زدن-کوبیدن دو دست به یکدیگر همراه با نوای موسیقی یا برای تشویق

حلوا حلوا کردن-نهایت احترام و حق شناسی را کردن
خودم جا، خرم جا-تکیه کلام کسانی که همه چیز را از دریچه ی منافع شخصی می بینند. من که دارم گور پدر بقیه
به گوش خر یاسین خواندن-بی اعتنایی کردن به حرف و نصیحت- از این گوش گرفتن و از آن گوش در کردن

خون کسی کثیف شدن-به شدن خشمگین شدن

تمدن-شهری گری- مجازن: تربیت و ادب

جلو کسی درآمدن-با کسی مقابله کردن-حق کسی را کف دستش گذاشتن

پاشنه بخواب-کفش راحتی

بالش نرم زیر سر کسی گذاشتن-به کسی وعده های شیرین دادن

حرف های گنده تر از دهان-ادعاهای زیادی-سخنان خارج از توانایی

دهن کسی را سرویس کردن-کسی را خونین و مالین کردن-به حساب کسی رسیدن

جامه شور-رختشوی

خیار چنبر-نوعی خیار

چندر غاز-پول بسیار کم

پزا-زود پخت شونده
برای هفت پشت کسی کافی بودن-از تحمل کسی خارج بودن-بسیار زیاد بودن

جنگ زرگری-دعوای دروغین-جنگ مصلحتی

حاضر کردن-از بر کردن-روان کردن

دزدیدن قد-خود را برای دیده نشدن خم کردن

پا انداختن-واسطه گری کردن-کارچاق کردن به ویژه در امور غیر اخلاقی

خروار-کنایه از مقدار زیاد

جلا دادن-مفید بودن-شفا دادن-صیقل دادن

چیز-آلت تناسلی

برو برو-اوج خوش بیاری و کامکاری

زبیل-آشغال-زباله

خر خود را راندن-تنها به فکر خود بودن-به کار خود ادامه دادن

دررفت-خرج و هزینه-مقابل درآمد

چشم و گوش کسی را باز کردن-کسی را با مسایل اجتماعی آشنا کردن

خشکه پز-نانوایی که نان هایی از قبیل نان روغنی-قندی-شیرمال-پنجه ای و مانند آن ها می پزد
چشمداشت-توقع-انتظار

افندی پیزی(به‌ظاهر شجاع و در واقع ترسو، پهلوان پنبه)

حکیم باشی را دراز کردن-مجازات کردن بی گناه

تک و تو-توان و قدرت-شتاب

راه دادن-باز کردن راه عبور-کنار رفتن از سر راه-اجازه ی ورود دادن-رضایت دادن به عمل جنسی

خیرات کردن-چیزی را

زور گو-کسی که خواست های خود را تحمیل می کند
چشمک زن-نگا. چراغ چشمک زن

خدا-بسیار زیاد-فراوان

 

 
تیشه به ریشه ی کسی یا چیزی زدن-قصد نابودی کسی را داشتن

بستری-خوابیده در بستر-بیمار

داریه-حلقه ای چوبی که روی آن پوست کشیده و رامشگران به همراه دیگر سازها می نوازند

بِبُری-بمیری ! چقدر حرف می زنی !

افندی پیزی(به‌ظاهر شجاع و در واقع ترسو، پهلوان پنبه)

 

 

تکه گرفتن برای کسی-کاری برای کسی فراهم کردن

چشم نم نمی-کسی که چشمش آب پس نمی دهد

چوب لای چرخ گذاشتن-سنگ پیش پا انداختن-ایجاد مانع کردن

این دنده آن دنده شدن(این پهلو آن پهلو شدن)

خجالت کشیدن-شرمنده شدن

چک و چیل-لب و لوچه

بار آمدن-تربیت شدن-به روشی عادت کردن

جیره بندی-سهم بندی
دست را بند کردن-به کاری مشغول کردن
دیوان بلخ-جای بی انصافی و ستم رانی

چشم کار کردن-دیدن

بدهکار نبودن گوش کسی-سخنان را شنیدن و به آن اعتنا نکردن

 

دو جین-دوازده تا
بی در و پیکر-ولنگ و واز-بی حساب و کتاب-بی نظم و قاعده

چوب خوردن-تنبیه شدن

ریز ریز-خرد شده-کاملن خرد

انسان بودن-شریف و درست بودن

 

خیسیده-چیزی که آب در آن نفوذ کرده است

رضا شدن-راضی شدن

پدر مادر دار-نجیب-اصیل-آبرومند و خوب

باد زدن-با ایجاد جریان هوا خنکی یا اشتعال پدید آوردن
از رو بردن(خجالت دادن، مقاومت حریف را در هم شکستن)
از پس چیزی (کسی) بر آمدن(توان انجام کاری را داشتن، توان هماوردی با کسی را داشتن)

خبر مرگش-خدا مرگش بدهد

بگیر بگیر-بازداشت افراد بسیار-توقیف گروهی

 

چه صیغه ای است ؟-چه معنی داد ؟

دست به سینه-آماده ی فرمان-در نهایت ادب و احترام
آن روی کسی بالا آمدن(خشمگین شدن)

خرکار-پرکار

زرد بودن اوضاع-خراب بودن اوضاع

آفتاب‌نشین کردن کسی-کسی را از هستی ساقط کردن-خانه‌خراب کردن

حساب و کتاب از دست کسی خارج شدن-اداره و نظم امور از دست کسی در رفتن

 

چندر غاز-پول بسیار کم

پوزخند-تبسمی از روی تحقیر و استهزاء

چل مرد-مرد کوتاه قد

تازه داماد-پسری که تازه ازدواج کرده است

اکبیری-زشت-بی‌ریخت
بچه انداختن-بچه ی نارس بدنیا آوردن

پشت-نسل-فرزندان

چله داشتن-عزادار بودن در روز چهلم مرگ عزیزی
دیوانه بازی-انجام کارهای ابلهانه و نابخردانه

چه کشکی چه پشمی !-در هنگام انکار گفته می شود

 

 
آب نکشیده-زشت-بد-نامفهوم

باد گرفتن-مغرور شدن
آب از آتش برآوردن(کار محال کردن)

چشم چرانی-هرزه نگاهی-به رن و دختر مردم نگاه کردن

بچه پس انداختن-فرزند به دنیا آوردن
زور گو-کسی که خواست های خود را تحمیل می کند

 

تیپا زدن-با نوک پا ضربه زدن

داغ کسی را به دل کسی نهادن-غزیز کسی را کشتن

بازیگر-هنرپیشه ی سینما و تئاتر

پیسی سر کسی در آوردن-با کسی نهایت بدرفتاری را کردن

تور انداختن کسی-گیر آوردن کسی علیرغم میل او

جریحه دار کردن-زخمی کردن-رنجاندن-دل شکستن

اختر در پیراهن کردن-بی قرار کردن
پاشنه کوتاه-کفشی که پاشنه ی کوتاه دارد

آب نخوردن-درنگ نکردن

آب شدن قند توی دل(لذت بسیار بردن)
خاک به سری کردن-همبستر شدن زن با شوهر
روی غلتک افتادن-جریان دلخواه و طبیعی را به دست آوردن-دور برداشتن و سرعت گرفتن

دود چراغ خوردن-زحمت کشیدن-تحمل رنج کردن-استخوان خرد کردن

حبه ی انگور-دانه ی انگور

داغ دیده-مصیبت رسیده-کسی که شاهد مرگ عزیزی شده است

این تن را کفن کردی(این تن بمیرد)

بار انداختن-توقف و اقامت کردن

خون سیاوش-انگیزه ای که سبب نابودی دو خانواده-دو شهر یا دو کشور شود

در بحر چیزی بودن-تمامن به چیزی اندیشیدن
با کسی سرشاخ شدن-با کسی در آفتادن

آس و پاس-در نهایت تهیدستی-بینوا-مفلس
زبان بازی-چرب زبانی-لفاظی-چاپلوسی
تیر به تاریکی انداختن-بدون تامل اقدام به کاری کردن

 

آهوی خاور(آفتاب)

زُهم-بوی تند و زننده ی گوشت گندیده یا تخم مرغ فاسد
 

 

خوش خیال-آن که به دل بد راه نمی دهد-بی خیال

پس انداز-پول کنار گذاشته شده-صرفه جویی

زر زدن-دری وری گفتن-گریه کردن

آن سرش ناپیدا بودن-برای نشان دادن حد کمال و مبالغه به‌کار می‌رود

پیش کردن گربه-راندن گربه

پینه کردن- پینه بستن

 

به پیر و پیغمبر قسم خوردن-سوگند بسیار یاد کردن

پر مدعا- پر ادعا

چاتمه-چند تفنگ که یه صورت ضربدر به هم تکیه داده اند

خوابیدن-خراب شدن-فرو ریختن

بی سیرت-بی آبرو

پَخ-مسطح-بی ژرفا
چای خانه-محلی که وسایل چای را در آن جا می گذارند-قهوه خانه

خون جگر-رنج بسیار-غم فراوان

خارش-خاریدن-نام بیماری خاریدن نشیمنگاه

جز و وز-اظهار عجز و ناراحتی-شرح غم و اندوه-صدای سوختن چیزی

دست و دل کسی به کار نرفتن-میل به کار نداشتن

جاده کوبی-راه صاف کردن

آینه‌ی دق-آینه‌ای که شخص خود را در آن عجیب و غریب می‌بیند – شخص عبوس و بدقدم

پشت چشم سنگین شدن-چیره شدن خواب

 

دود از کله ی کسی برخاستن-سخت شگفت زده شدن-حیرت بسیار کردن
خیز گرفتن-آماده ی حمله شدن-در نظر گرفتن مسافتی برای اطمینان از رسیدن به مقصد

پا برهنه-بدون کفش

چاچول بازی-حقه بازی-هوچی گری-لاف زنی

تفنگ ته پر ت-فنگی که با فشنگ شلیک می کند

دق کُش-آن که از غصه و اندوه بسیار بمیرد

 

دروازه بان-محافظ دروازه در فوتبال-گلز

جای کسی را خالی کردن-در جایی از کسی یاد کردن و آرزو کردن که کاش می بود
این پهلو آن پهلو شدن(این دنده آن دنده شدن، غلتیدن از پهلویی به پهلوی دیگر)

جهنم دره-جای نامناسب و عذاب دهنده

چشم را چهار کردن-دقت بسیار کردن-انتظار شدید بردن-تعجب زیاد کردن

دو آمدن-دور برداشتن-شاخ و شانه کشیدن-قیافه گرفتن

 
آسمان را به زمین آوردن (دوختن)(کار شگفت‌انگیز کردن)

پا به راه-سر به راه-آدم اهل و درست و حسابی

بغل خوابی کردن-نزدیکی کردن

الابختکی(اتفاقی، تصادفی)

خشتک پاره کردن-قیامت به پا کردن-داد و بی داد کردن-رسوا کردن-شدت عمل نشان دادن

دستک-دفتر حساب

خبر کسی یا چیزی را آوردن-مرگ و نابودی کسی یا چیزی را اعلام کردن-مردن-نابودی

دستِ راست-سمت راست

آب نمک زدن(با شیرین زبانی گفتن)

آب شیراز-شراب

چاخان کردن-دروغ گغتن-چُسی آمدن

دمه گیر-خفه کننده-نفس گیر

دوبلور-دوبله کننده

 

دوا خور کردن-عرق خور کردن-مسموم کردن

دهن پاره-بد زبان-بی حیا-کسی که نمی تواند جلوی زبانش را بگیرد

آب شدن-شرمنده شدن-رفتن آبرو-به فروش رفتن کالا

خایه دار-با جرات-شجاع

خدا وکیلی-صادقانه-راست و درست
توی دل قند آب کردن-لذت بسیار بردن-شادی زیاد حس کردن

بخت برگشته-تیره روز-سیاه بخت-بیچاره

پیشت-آوازی برای راندن گربه

جارچی-کسی که حرف در دهانش بند نمی شود-دهن لق

از سر کسی زیاد بودن(بیش از حد توانایی و ظرفیت کسی بودن)

دو به هم اندازی-فتنه انگیزی-سخن چینی

پا گیر-سگی که حمله می کند و گاز می گیرد

آخرین تیر ترکش(آخرین تدبیر)

خل بازی درآوردن-مثل دیوانه ها رفتار کردن

پا گرفتن-رشد کردن-استوار شدن-سر و سامان یافتن-رونق گرفتن

تل و بل-جا به جا کردن-بالا و پایین کردن

در هم رفتن سگرمه-گره بر ابرو افتادن-اوقات تلخ شدن

 

جرات کردن-گستاخی کردن-دلیری کردن

آفتاب به آفتاب-هر روز

 

آتش‌بیار معرکه(فتنه‌انگیز میان دو دشمن)

چروک انداختن-چین انداختن

دست از پا دراز تر-مایوس شده-ناموفق

دل داشتن-جرات داشتن-دلیر بودن

 
تکان نخوردن آب از آب- آب از آب تکان نخوردن

این سفر-این بار

از خیر چیزی گذشتن(از چیزی صرفنظر کردن)

آب از آب تکان نخوردن-رخ ندادن جنجال و هیاهو-آرام ماندن اوضاع

 

بامبول در آوردن-حقه و کلک زدن

 

افت کردن(کاهش یافتن، کم شدن)
خالی بستن-چاخان کردن-بلوف زدن

به کسی رفتن-به کسی شباهت داشتن

 

آمد(فرخندگی، خوش‌قدمی)

 
درشت-حرف زشت-دشنام

تل انبار-توده-انباشته
آشغالی-سپور

افتادن توی پوست کسی-کسی را وسوسه کرد
پنجول زدن-با ناخن های دست روی تن کسی را خراش دادن

خش خشه-نوعی اسباب بازی کودکان که به هنگام تکان خوردن صدای خش و خش از آن می آید
تازه عروس-دختری که تازه ازدواج کرده است
چلوزیدن-خشک شدن-پلاسیدن

خدا گرفتن-به عذاب خدا گرفتار شدن-بدبخت شدن

رخت آویز-جا رختی-چوب لباسی

به خاطر داشتن-به یاد داشتن-از بر بودن

پیش انداختن-جلو انداختن-مقدم داشتن

دو هوا شدن-بیمار شدن به دلیل تغییر هوا

تو ریختن دل-سخت نگران شدن و ترسیدن بر اثر شنیدن خبر ناگوار

چفت-چسیده-تنگ-زنجیر در
پشم بودن-بی ارزش بودن-بی معنی بودن
 

زیر نافی-هدیه ای که برای بریدن ناف نوزاد به قابله می دهند

تفنگ کشیدن روی کسی-با تفنگ به سوی کسی نشانه گرفتن

زپرتو-ضعیف-بی دوام
چشم زدن-چشم زخم زدن-ترسیدن

 
دهن کجی-ادا و شکلک به قصد مسخره کردن-بی اعتنایی
دایه-زن شیر دهنده-قابله-پرستار بچه

با رنج و زحمت بسیار چیزی به‌دست آوردن
استخوان جلوی سگ انداختن-با بخششی ناچیز دهان کسی را بستن
بغض کسی ترکیدن-از حالت گرفتگی و تاثر به گریه افتادن

زبر و زرنگ-چابک و فرز

آمد کردن-رخ‌دادن واقعه‌ای خجسته

پس گوش انداختن-مسامحه کردن-به تاخیر انداختن

دل و قلوه-احشای گاو و گوسفند

دَرَنگ-صدای شکستن چیزی یا زدن سیلی

خان خانی-پر هرج و مرج-ملوک الطوایفی

از خر شیطان پایین آمدن(از لجاجت دست برداشتن، از تصمیم نادرستی منصرف شدن)

به درک واصل شدن-به درک رفتن-برای با نفرت خبر مرگ کسی را دادن بکار می رود

جمال کسی را عشق است-کسی را دوست داشتن-دیدار کسی را به فال نیک گرفتن
چهره شدن-مورد توجه قرار گرفتن-گل کردن

دست آخر-سرانجام-آخر سر-آخر کاری
از آب گل آلود ماهی گرفتن(از اوضاع درهم و آشفته بهره گرفتن)

 

زبان کسی را موش خوردن-سکوت کردن-با وجود ضرورت سخن نگفتن

 

خاطر نشان کردن-یادآوری کردن-تذکر دادن

دودی-اهل دود-سیگاری-تریاکی-معتاد به دخانیات

از بای بسم الله تا تای تَمَت-از اول تا آخر-از سیر تا پیاز

 

جا خالی دادن-در بازی هایی مانند والیبال و فوتبال توپ را به جایی انداختن که دست یازیگر حریف به آن نرسد

باد گلو زدن-آروغ زدن

آسیاب‌گردان-کسی که به‌خوبی از عهده‌ی کارها بر می‌آید

آب و رنگ-طراوت و شادابی

ای والله(در مقام تایید و اعتراف به برتری کسی گفته می‌شود، آری به خدا)

دستی از دور بر آتش داشتن-از حقیقت امری بی خبر بودن-قضاوتی سطحی از چیزی داشتن

پَخت-لوازم مورد نیاز زندگی

خَنج-ناخن کشیدن بر چیزی

در عالم هپروت سیر کردن-دارای خیالات واهی بودن-کاملن بی خبر بودن

خیک آسمان پاره شدن-کنایه از بارش تند و سیل آسا

 

جر و بحث کردن-مجادله را به درازا کشاندن